Горацкі літаратурны помнік
Да 75-годдзя вызвалення Беларусі і Горацкага раёна ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў выйшаў у свет новы калектыўны зборнік паэзіі, прозы і публіцыстыкі горацкіх аўтараў “Дарогі памяці жывыя…” З гэтай нагоды ў Горацкім гісторыка-этнаграфічным музеі адбылася прэзентацыя кнігі. У мерапрыемстве прымалі ўдзелі як самі аўтары, так і героі твораў, прадстаўнікі мясцовай улады. Былі запрошаны родныя ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны.
Ініцыятарам выдання выступіла народнае літаратурнае аб’яднанне «Роднае слова», кіраўніком якога з’яўляецца Людміла Дзеружкова (дарэчы, складальнік зборніка). Напачатку Людміла Мікалаеўна, якая выступіла ў ролі вядучай, адзначыла, што ў кнігу ўвайшлі творы 45 аўтараў, як вядомых, так і пачынаючых. Зборнік “Дарогі памяці жывыя…” складаецца з двух раздзелаў. У першы “Наш пераможны май” увайшлі творы аб удзельніках баявых падзей, ураджэнцах Горацкага раёна, ветэранах Вялікай Айчыннай вайны, творы антываеннай тэматыкі. Размешчаны нарысы, героямі якіх сталі Іван Якубоўскі, Георгій Шчарбатаў, Васіль Цыганкоў, Аляксей Багамолаў, Мікалай Краўцоў, Мікалай Касянкоў, Леанід Самусенка, Дзмітрый Комар, Міхаіл Бабылёў, Міхаіл Бычкоў і іншыя. Яны былі сапраўднымі героямі. Ёсць творы аб лагеры ваеннапалонных у Горках, пра малалетніх вязняў — Аляксандра Патарайкіна і Паўла Бадзелку, аб адкрыцці памятнага знака аднавяскоўцам у в. Халмы, прыведзены лісты ваенных гадоў.
У другі раздзел “Зямлі маёй чароўныя напевы” ўключаны творы, прысвечаныя знакамітым землякам, людзям працы, малой радзіме. Гэта, напрыклад, Мікалай Блахін, Макс Фрэйдзін, Віталь Еўціховіч, Пётр Панасюга, Валянціна і Рыгор Макеевы, Вольга Мізгарова, Мікалай Дубровін, Аляксандр Белкін, Ніна Кавалёва і іншыя.
Людміла Дзеружкова выказала словы шчырай падзякі за фінансавую дапамогу ў выданні кнігі настаяцелю прыхода Усіх Беларускіх Святых пратаіерэю Сергію Мосуру, старшыні Магілёўскай абласной арганізацыі грамадскага аб’яднання “Беларускі саюз журналістаў” Святлане Шутавай, дырэктару вытворчага ўнітарнага прадпрыемства “Горацкі элеватар” Пятру Панасюге, старшыням раённых арганізацый грамадскага аб’яднання “Белая Русь” і “Беларускі фонд міру” Максіму Патапенка і Тамары Поклад. Добрыя словы вядучая выказала ў адрас супрацоўнікаў рэдакцыі “Горацкі веснік” за падтрымку творчых ідэй і плённае супрацоўніцтва з “Родным словам”, а таксама раённаму савету ветэранаў. Вядома ж, дзякавала вядучая і ўсіх аўтараў, сярод якіх ёсць журналісты, паэты і пісьменнікі, выкладчыкі акадэміі і людзі, якія займаюцца пошуковай дзейнасцю. Гэта Уладзімір Ліўшыц, Петр Дзетліковіч, Тамара Драздоўская, Міколай Панкратаў, Ніна Кавалёва, Таіда Рэдказубава, Лідзія Андрэева, Аляксандр Клачкоў, Наталля Ніканчук, Святлана Ластачкіна, Алеся Цэван, Любоў Валчкова і іншыя. Сярод аўтараў ёсць навучэнцы школ, педкаледжа, студэнты акадэміі, маладыя настаўнікі. Напрыклад, Дар’я Гарляк, Аляксей Коржыч, Мікіта Белавусаў, Юрый Каралёў і іншыя.
— Тэма Вялікай Айчыннай вайны для кожнага беларуса асабліва хвалюючая, у тым ліку і для пісьменнікаў зямлі горацкай, — сказала Людміла Мікалаеўна. — Гэтым зборнікам яны аддалі даніну памяці тым, хто абараняў Радзіму, хто вярнуўся з Перамогай, і тым, хто застаўся на полі бітвы.
Старшыня раённага савета ветэранаў Сяргей Шынялёў адзначыў, што больш за 74 гады аддзяляюць нас ад таго часу, як адгрымелі апошнія залпы Вялікай Айчыннай вайны, але памяць аб Вялікай Перамозе, яе героях-ветэранах жыве і вечна будзе жыць у сэрцы беларускага народа, бо яна складае адну з найважнейшых старонак гісторыі нашай краіны. Яе не сатруць гады. У подзвіга няма тэрміну даўнасці. Пакуль мы шануем сваё мінулае, у нас ёсць будучыня.
Добрыя словы сказала старшыня раённага Савета дэпутатаў Аксана Агароднікава:
— Вельмі ўдзячна ўсім аўтарам, рэдакцыйнай калегіі, асабліва — Людміле Дзеружковай, моладзі і дасведчанаму пакаленню за захаванне гісторыі, за стварэнне зборніка “Дарогі памяці жывыя…” Калі ўзяла ў рукі гэту кнігу, уразіла тое, што побач з творамі аб гераічным шляху ветэранаў і іх жыцці ў пасляваенны час знаходзяцца творы аб людзях працы сучаснасці, якія зараз робяць прыступку ў дзень заўтрашні. Гэта добрая справа. Традыцыя павінна працягвацца. Бо трэба не толькі аддаваць даніну памяці людзям, якіх ужо няма з намі, але гаварыць словы падзякі і жывым.
Уражанні аб кніге таксама выказвалі чытачы, героі і аўтары твораў.
Прыемна, што на прэзентацыі прысутнічалі вядомыя не толькі ў нашым раёне людзі, але і далёка за межамі краіны. Заслужаны эканаміст Рэспублікі Беларусь, прафесар Макс Фрэйдзін адзначыў, што Горкі адрозніваюцца ад іншых гарадоў тым, што тут жылі і жывуць вельмі таленавітыя людзі. Радуе, калі іх творчыя ідэі завяршаюцца кнігамі і публікацыямі. Аўтары зборніка выканалі высакародную ролю, зберагаючы памяць і працягваючы добрыя традыцыі.
— Гэта кніга гаворыць аб многім — аб памяці нас, жывых, аб тым пакаленні, якое прайшло суровыя гады вайны, выстаяла, перамагло, здолела пабудаваць тое, што мы зараз маем, — сказаў Пётр Панасюга. — Вядома ж, не кожны меў зносіны з ветэранамі, многіх, на жаль, сёння разам з намі ўжо няма, а дзякуючы зборніку моладзь можа дакрануцца да жыцця герояў. Фінансавую падтрымку ў выпуску такіх кніг наш калектыў заўсёды гатовы аказаць.
З жалем адзначым, што з кожным годам усё менш застаецца ветэранаў. І наш святы абавязак — захаваць памяць аб іх, каб не стала наша абыякавасць здрадай перад імі і будучымі пакаленнямі, якія не будуць ведаць сапраўдную праўду. Нам трэба паспець выказаць жывым ветэранам нашу падзяку за абпаленую вайной маладосць і перанесеныя выпрабаванні ў імя міру.
Валерыя ДРАЗДОЎСКАЯ
ФОТА Міхаіла ЛЯЎЦОВА
